De veiligheid van een evenement kan worden aangetast doordat mensen bewust de verkeerde dingen doen. Bezoekers kunnen met elkaar op de vuist gaan en daarmee paniek zaaien. Activisten die hun stem willen laten horen, kunnen het vastlopen van publieksstromen veroorzaken. En dan is er nog de terroristische aanslag. Dergelijke gebeurtenissen zijn vaak moeilijk voorspelbaar en kunnen tegelijkertijd een grote impact hebben.

Een evenement en haar bezoekers moeten beschermd worden tegen deze moedwillige verstoringen van de veiligheid. Dit wordt beveiliging genoemd en is een onderdeel van de totale veiligheidszorg. De totale veiligheidszorg omvat naast de bescherming tegen moedwillige verstoringen ook de maatregelen tegen ongevallen die gebeuren (bijvoorbeeld omdat iemand onbewust of onbedoeld verkeerde dingen doet). De organisator besteedt de beveiliging van zijn evenement vaak uit aan een particuliere beveiligingsorganisatie.

Onder de noemer ‘beveiliging’ worden diverse diensten aangeboden. Het schrijven van beveiligingsplannen, het inrichten van een toegangssysteem en het plaatsen van camera’s zijn slechts een greep hieruit. Daarnaast is er vooral de inzet van beveiligers. Deze maatregel zal waarschijnlijk ook het meest tot de verbeelding spreken. Bij het bepalen van de beveiligingsmaatregelen die nodig zijn gaat het niet alleen om de aard van het evenement, maar ook om de situatie (bijvoorbeeld het al dan niet aanwezig zijn van een dreiging) en keuzes (bijvoorbeeld hoeveel inbreuk er gemaakt mag worden op de gastvrijheid). Het verdient de voorkeur om de te nemen maatregelen te bepalen met behulp van een risicoanalyse.

Het is mogelijk dat een particuliere beveiligingsorganisatie niet alleen beveiligers levert, maar ook de risicoanalyse opstelt en op basis daarvan adviseert over maatregelen en het beveiligingsplan. Dat zal een organisator graag zien, maar is niet voor iedere beveiligingsorganisatie weggelegd.

Evenementenbeveiliging is binnen de particuliere beveiliging namelijk een specifieke vorm van dienstverlening. De meeste organisaties houden zich vooral bezig met ‘reguliere beveiliging’ (de beveiliging van bijvoorbeeld winkels of bedrijven). Zij hebben vaak weinig kaas gegeten van evenementenbeveiliging. Het is ook de vraag of deze organisaties om kunnen gaan met het tijdelijke en incidentele karakter van een evenement. Het komt voor dat dergelijke organisaties wel evenementenbeveiliging aanbieden.

Meestal beperkt dit aanbod zich tot het leveren van beveiligers voor klassieke beveiligingstaken zoals de toegangscontrole en het houden van toezicht. Beveiligingsorganisaties die zich verder hebben gespecialiseerd zetten hun beveiligers vaak ook  in voor meer specialistische taken, zoals bijvoorbeeld crowd control. Deze taken vragen om specifieke competenties van de beveiligers. Het zijn veelal de verder gespecialiseerde partijen die ook een risicoanalyse kunnen opstellen en op basis hiervan kunnen adviseren. Daarvoor moeten zij wel de nodige kennis en deskundigheid in huis hebben. Het is geen appeltje-eitje.

De wettelijke eisen die gesteld worden aan een beveiligingsorganisatie staan in de Wet Particuliere Beveiligingsorganisaties en Recherchebureaus en de bijbehorende regeling. Hierin staat onder meer dat het verboden is om als organisatie zonder vergunning beveiligingswerkzaamheden te verrichten of aan te bieden. Ook staat er dat deze werkzaamheden alleen verricht mogen worden door geüniformeerde en gecertificeerde beveiligingsmedewerkers. Dit komt er op neer dat een persoon voldoet aan de opleidingseisen (bekwaamheidseis) en gescreend is door de politie (betrouwbaarheidseis).  Vrijwilligers mogen dus niet zomaar beveiligingswerkzaamheden op evenementen verrichten.  Beveiligingsmedewerkers uit de reguliere beveiliging mogen dit (volgens de wet) wel.

Het is niet altijd direct duidelijk of een organisatie zich (daadwerkelijk) heeft gespecialiseerd in evenementenbeveiliging en of zij aan alle regelgeving voldoet. Er zijn erg veel organisaties die evenementenbeveiliging aanbieden en de branche is sterk versnipperd. In 2011 waren er ruim 1500 organisaties met een vergunning die het toestaat om evenementenbeveiliging aan te bieden.  Een ruime meerderheid van deze organisaties heeft minder dan zeven beveiligers in dienst of is ZZP’er. Er zijn slechts enkele grote organisaties met meer dan 250 beveiligers die zich hebben gespecialiseerd in evenementenbeveiliging. Onderling lenen kleine en grote organisaties personeel in, omdat zij te maken hebben met piekinzetten van personeel. Met het onderling inlenen werken verschillende organisaties vaak onder één vlag. Door deze vermenging is het soms onzichtbaar waar kennis, ervaring en competente medewerkers aanwezig zijn en waar juist niet. De wetgever stelt wel beperkingen en voorwaarden aan de mogelijkheid tot onderling inlenen, maar deze worden in de praktijk niet altijd nageleefd.

In deze blog zijn daarmee enkele algemene inzichten de revue gepasseerd. Hierin schuilen twee belangrijke boodschappen. De eerste belangrijke boodschap is dat beveiliging een onderdeel is van de totale veiligheidszorg van het evenement. Het is belangrijk dat de begrippen beveiliging en veiligheid niet uitwisselbaar worden gebruikt. Het een mag het ander niet vervangen. Zo mag een beveiligingsplan niet doorgaan voor veiligheidsplan en zijn veiligheidsmaatregelen meer omvattend dan beveiligingsmaatregelen.

De tweede belangrijke boodschap is dat de mogelijkheden en kwaliteiten van beveiligingsorganisaties sterk verschillen. Het eerste is niet erg, zolang duidelijkheid bestaat over wat een beveiligingsorganisatie kan en hier rekening mee wordt gehouden. Het verschil in kwaliteit is ernstiger. Vooral wanneer een organisatie hier niet open en eerlijk over is. Of wanneer een organisatie dit zelf niet onderkent en diensten aanbiedt waarvoor de kennis en deskundigheid eigenlijk ontbreekt. Daarom  is het belangrijk alert te zijn op de kwaliteit van een organisatie en de mate waarin zij de regelgeving naleeft.