In Nederland worden sinds enkele jaren de teugels in het kader van veiligheid op evenementen strakker aangehaald. Organisatoren van evenementen krijgen in toenemende mate te maken met verantwoordelijkheden en veiligheidseisen. Zij worden geacht op het gebied van evenementenveiligheid te professionaliseren. Hoewel dit een logisch vervolg is op de professionaliseringsslag die veel gemeenten en veiligheidsregio’s meemaken, roepen deze veranderingen vragen op bij diverse organisatoren van zakelijke en publieksevenementen.

Om inzicht te krijgen in de gevolgen van deze ontwikkelingen voor evenementenmakers,  inventariseerde ik bij diverse organisatoren hoe zij de ontwikkelingen op het gebied van veiligheid ervaren. Uit verkennende gesprekken blijkt onder meer dat de mate van veiligheidsbewustzijn en kennis van veiligheid onder organisatoren sterk varieert. Hier spelen de grootte van het evenement en de financiële middelen waarover de organisator beschikt in mee.

Er zijn een aantal parallellen te trekken in de ervaringen van organisatoren op dit gebied. Ik bespreek achtereenvolgens de onderbouwing, taken en verantwoordelijkheden, informatie en kennis, en tenslotte veiligheid versus economische belangen.

Onderbouwing veiligheidseisen

Organisatoren krijgen te maken met een verscherping van de veiligheidseisen. Zij ervaren op dit gebied grote verschillen per gemeente. Door een tekort aan uitleg kunnen sommige veiligheidseisen door de organisator als twijfelachtig en zelfs ongegrond worden gezien. Het komt bijvoorbeeld voor dat organisatoren door overheidsdiensten worden gevraagd te voldoen aan een verdubbeling van het verplichte aantal beveiligers op het evenement in verhouding met de editie daarvoor.

Een organisator die moeite heeft met nieuwe veiligheidseisen waarvan de oorsprong onbekend is, mag om een onderbouwing hiervan vragen. Enkelen geven aan dit niet te doen omdat zij een zekere machtspositie ervaren. Zo wordt er soms door veiligheidsdiensten gesuggereerd dat het in twijfel trekken van de nodige veiligheidseisen reden is om geen vergunning te verlenen. Het is belangrijk dat adviezen van hulpdiensten en keuzes van gemeenten ten alle tijden te onderbouwen zijn. Niet alleen voor de transparantie naar de organisator toe, maar ook om zeker te stellen dat over ieder advies behoorlijk is beredeneerd.

Taken en verantwoordelijkheden

Organisatoren van vergunningplichtige evenementen worden primair verantwoordelijk gehouden voor de veiligheid van het evenement. Zij worden geacht zelf voor onder andere gecertificeerde beveiligingsmedewerkers en gezondheidsmedewerkers te zorgen. Het is echter niet zo zwart-wit. De gemeente blijft verantwoordelijk voor de veiligheid in de openbare ruimte en voor de afgegeven vergunning. Zij dient er ook op toe te zien dat de organisator deze veiligheidsmaatregelen neemt. ‘Primaire’ verantwoordelijkheid is daarom een rekbaar begrip.

Informatie en kennis

De veiligheidsdiensten, de lokale overheid en de organisator hebben elkaar nodig om de juiste veiligheidsmaatregelen te kunnen nemen. Een goed advies wordt bepaald op basis van een X aantal parameters. Deze parameters zijn onder andere te achterhalen door met de organisator in gesprek te treden. Als de behandelend ambtenaar goed doorvraagt bij de intake van de vergunningaanvraag, kan het proces voor beiden transparanter worden en kan de organisator hier ook een bijdrage aan leveren. Een goede samenwerking uit zich al door goed naar elkaar te motiveren waarom bepaalde voorwaarden aan elkaar gesteld worden, en samen het risicoprofiel van een evenement vast te stellen. Dit kan volgens organisatoren vaak nog beter.

Kostenverhogende maatregelen vs. economische spin-off

De veiligheidsmaatregelen die organisatoren moeten nemen kunnen kostenverhogend werken. In sommige situaties leidt dit er toe dat om financiële redenen een evenement geen doorgang kan vinden. In sommige gevallen verwacht de organisator (financiële) bijstand van de lokale overheid om dit te voorkomen.  Hoe met dergelijke verwachtingen en verzoeken wordt omgegaan verschilt sterk per gemeente. Het mag gesteld worden dat degene die om een evenement vraagt, het ook levensvatbaar moet kunnen houden. In sommige gevallen is dit de overheid.

Een ontwikkeling die onzekerheid opwekt bij organisatoren is het wetsvoorstel om politiekosten door te berekenen aan organisatoren van publieksevenementen met een commercieel belang. Naast de opvatting dat handhaving van openbare orde een taak is van de politie, delen organisatoren de mening dat ‘hun’ evenement van belang is voor de gemeente. Commercieel of niet, veel organisatoren zijn van mening dat ze met hun evenementen bijdragen aan het culturele imago van de gemeente. Het is, zeker bij het doorvoeren van deze wetswijziging, van grote waarde dat de belangen van alle betrokken partijen worden besproken.

Het veiligheidsbewustzijn in de Nederlandse gemeenten groeit, en van organisatoren wordt verwacht hierin mee te groeien. Hier zou tegenover moeten staan dat veiligheidseisen goed worden onderbouwd, en organisatoren hierover met gemeente en adviserende diensten in gesprek kunnen gaan. Deze samenwerking komt beiden ten goede. Dat veiligheid geld kost is logisch. Organisatoren zouden wel in staat moeten worden gesteld zich te gaan conformeren aan nieuwe eisen.